Katedra Świętych Janów jest jedną z największych gotyckich świątyń w Polsce i jednym z najdoskonalszych przykładów architektury halowej w Europie Środkowej. Budowę świątyni rozpoczęto w 1236 roku, trwała ona ponad 200 lat. Pierwszą wersją kościoła była budowla ceglana o długości około 1/3 obecnej świątyni. Do dzisiejszej formy doprowadzono ją w XV wieku.
Katedra Świętych Janów ma postać trójnawowej, wysokiej hali z bocznymi kaplicami i kruchtami. Wysokość wewnętrznego sklepienia tej monumentalnej budowli sięga 27 metrów, szerokość budynku wynosi 37 metrów a długość 71 metrów. W jej wnętrzu znajdują się cenne dzieła sztuki. W prezbiterium zachowały się pochodzące z XIV wieku gotyckie malowidła przedstawiające patronów świątyni — św. Jana Chrzciciela oraz św. Jana Ewangelistę, a także rozbudowany, wielowątkowy, średniowieczny obraz ukazujący Sąd Ostateczny.
Katedra Świętojańska była świadkiem wielu ważnych uroczystości, w której brali udział prawie wszyscy polscy królowie. W jej progach modlili się Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, którego serce pochowane jest w katedrze, Zygmunt Stary, Stefan Batory, Jan Kazimierz i Jan III Sobieski.
Ciekawym elementem obiektu jest kaplica z chrzcielnicą, przy której w 1473 roku został ochrzczony Mikołaj Kopernik. Sto lat po tym wydarzeniu zawieszono w niej renesansowe epitafium z portretem astronoma, które można podziwiać także obecnie. W kaplicy znajduje się również najstarsze, wyrzeźbione w 1766 roku popiersie Mikołaja Kopernika. Tuż za nim, na ścianie widnieje informacja, że w tym miejscu pochowano serce króla Jana Olbrachta.
Wieża Katedry Świętych Janów w Toruniu
Wieża katedralna pochodzi z początków XV wieku. Pierwotnie zakładano, że będzie wyższa o 13 metrów. Dziś jest punktem widokowym, a jej serce stanowi zawieszony w 1500 roku dzwon Tuba Dei — Trąba Boża. Tuba Dei waży prawie 8 ton, a w momencie zawieszenia był największym dzwonem w tej części Europu. Legenda głosi, że został on odlany, aby jego dźwięk wybłagał u Boga łaskę przesunięcia zbliżającej się apokalipsy. Przez lata głos Trąby Bożej towarzyszył najważniejszym wydarzeniom miasta. Obecnie, ponieważ jego wibracje zagrażają bezpieczeństwu wieży, słychać go jedynie kilka razy w roku. Wchodząc na wieżę widokową, można dotknąć serca Tuba Dei i poprosić o spełnieni marzenia.
Od południowej strony wież katedralnej, na elewacji wisi zegar flisaczy z jedną wskazówką Tarcza zegarowa — Digitus Dei pochodzi z około 1433 roku i jest tym samym drugą najstarszą w Polsce.
Zwiedzanie Katedry Świętych Janów w Toruniu
Wnętrze katedry można zwiedzać codziennie za dobrowolną opłatą złożoną do skarbony ofiarnej umieszczonej przy wejściu.