Toruński Kościół św. Jakuba jest wspaniałą, gotycką budowlą. Ze względu na swój wygląd i wyjątkową konstrukcję, uważany jest za najpiękniejszy budynek sakralny w Toruniu. Co roku odwiedzają go całe rzesze wiernych oraz turystów zainteresowanych architekturą sakralną. Jest to najstarszy budynek sakralny w Toruniu, został wzniesiony w I połowie czternastego wieku i był budowany na wzór zachodnioeuropejskich katedr. Po dziś dzień budzi zachwyt polskich i zagranicznych turystów.

Lokalizacja

Kościół św. Jakuba mieści w południowo-wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego w Toruniu i jest jego najcenniejszym zabytkiem. Majestatyczna budowla dumnie góruje nad tą częścią toruńskiej starówki i sprawia wrażenie, jakby pełniła straż nad jej bezpieczeństwem.

Historia

Budowa kościoła ufundowanego przez Zakon Krzyżacki rozpoczęła się na samym początku XIV wieku. Miał on pełnić rolę fary Nowego Miasta. Do wzniesienia kościoła wykorzystano charakterystyczną czerwoną cegłę. Nadano mu rzadko spotykaną formę bazyliki dwukondygnacyjnej z systemem nawowym dopełnionym unikalnym systemem zewnętrznych łuków odporowych.

Jako pierwsze powstało prezbiterium wraz z zakrystią. Prezbiterium kościoła zostało bogato ozdobione maswerkowymi malowidłami i ceglanymi detalami architektonicznymi tworzącymi wspaniałą gotycką kompozycję, wszystko zachowało się do dzisiaj.

Następnie zbudowano trójnawowy korpus i wieżę zachodnią. Od 1359 roku do połowy XV wieku do boków korpusów dobudowywano dwa ciągi bocznych kaplic. Podwyższono także dach nad bocznymi nawami. W międzyczasie kościół nawiedziły dwa pożary. Ten z 1391 roku poważnie go uszkodził. W 1455 roku spłonął natomiast dach oraz hełm wieży, uszkodzone zostały także dzwony. Odbudowana wieża ma aż 4 kondygnacje i jest nieco szersza w górnych partiach. Zasłonięta została podwójnym siodłowym dachem krytym czerwoną dachówką.

Na zewnątrz świątyni znajduje się napis obiegającym prezbiterium, informujący o rozpoczęciu prac budowlanych w 1309 roku. Przed kościołem przy rzeźbie św. Jakuba Apostoła, znajduje się szczególny symbol – znak muszli, który świadczy, że Toruń i kościół są istotnym miejscem na dawnym szlaku pielgrzymkowym, który rozpościera się od krajów bałtyckich poprzez Polskę do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela.

Kościół św. Jakuba w swej historii był użytkowany zarówno tak przez katolików, jak i luteran. Od 1667 roku przez ponad 150 lat był zarządzany przez benedyktynki. 25 lipca 2021 zyskał miano sanktuarium.

Kościół św. Jakuba – wnętrze

W świątyni znajduje się mnóstwo znakomitych dzieł sztuki – jedno z najważniejszych to gotycki krucyfiks przedstawiający Chrystusa wiszącego na drzewie życia, którego gałązki oplatają rzeźby 12 starotestamentowych proroków. Robiące wrażenie malowidła ścienne pochodzą z XIV-XVI wieku. Najstarsze pochodzą z okolic 1350 roku. 

Już przy samym wejściu do świątyni, po prawej stronie, widnieje Chrystus jako Sędzia. Po lewej stronie możemy zobaczyć między innymi Koronację Najświętszej Maryi Panny. Na szczególną uwagę zasługuje również figura Marii z Dzieciątkiem z końca XIV wieku znajdująca się w nawie głównej. Wzrok przyciąga również bogato zdobiona ambona z 1770 roku umieszczona przy pierwszym filarze północnej nawy.

W nawie głównej kościoła pięknie prezentuje się barokowy ołtarz główny i renesansowe organy, które są jednymi z najstarszych w Polsce. Zostały bogato ozdobione filigranowymi rzeźbami i herbami Prus Królewskich oraz Starego i Nowego Miasta Torunia. I choć zostały wzniesione w 1611 roku, to ich dźwięk do dzisiaj rozbrzmiewa w nastrojowym wnętrzu Kościoła św. Jakuba.

Zwiedzanie

Polecamy Wam wycieczkę po tym niepowtarzalnym miejscu, jakim jest Kościół św. Jakuba. Od maja do końca sierpnia kościół można zwiedzać bez większych ograniczeń, ale z zachowaniem należytego szacunku. Za wstęp nie jest pobierana żadna opłata. Każdy chętny może wrzucić do skarbony kościelnej dobrowolny datek, który zostanie wykorzystany na utrzymanie i renowację budynku. Po okresie letnim możliwe jest jedynie wejście do kruchty, która jest oddzielona od reszty wnętrza metalową kratą. Nabożeństwa i msze odprawiane są cały rok zgodnie z harmonogramem dostępnym na stronie parafii.

Polecamy też inne, ciekawe zabytki sakralne, m.in. Tuba Dei czy Katedra Świętych Janów. O nich, a także o wielu innych godnych uwagi miejscach przeczytacie w zakładce „Atrakcje Torunia”.